Of het nu gaat om het verantwoorden van investeringen, het vergroten van de betrokkenheid van stakeholders of het herijken van de doelen, er komt vaak een moment dat je als organisatie of project behoefte hebt aan een goed onderbouwde analyse van je impact. Een dergelijke analyse is complex, omdat de resultanten buiten de eigen organisatie liggen en daardoor soms lastig inzichtelijk te maken zijn.
De maatschappelijke effecten is daarnaast niet altijd te kwantificeren in geld of tastbare resultaten. Sommige effecten zijn dusdanig complex dat uitgebreid wetenschappelijk onderzoek nodig is om ze in kaart te brengen. Andere effecten kunnen pas na vele jaren op de juiste wijze worden afgezet tegen de beginsituatie. In welke fase het project zich bevindt heeft daardoor veel invloed op de mate waarin effecten hard gemaakt kunnen worden.
Onze aanpak
Verschillende projecten, groot en klein, hebben wij geholpen met het inzichtelijk maken van hun maatschappelijke bijdrage. Passend bij de omvang en de risico’s van een project kiezen we voor een methodiek. Grofweg kun je hierin drie niveaus onderscheiden, die toenemende inspanning vragen: maatschappelijke businesscase, maatschappelijke effectmeting en een maatschappelijke kosten-batenanalyse. Voor ‘simpelste’ variant – de maatschappelijke businesscase – beginnen we met een heldere definiëring van de scope, doelen en betrokken stakeholders. We brengen vervolgens de belangrijkste indicatoren in kaart:
1. Inbreng van stakeholders: welke investering (in tijd, geld of middelen) doen de verschillende stakeholders in het initiatief?
2. Activiteiten die door het initiatief ontplooid worden: wat wordt er gedaan om toegevoegde waarde te creëren?
3. Directe opbrengsten van de activiteiten: wat leveren deze activiteiten voor stakeholders op?
4. Maatschappelijke effecten die ontstaan als gevolg van het initiatief: welke toegevoegde waarde heeft het initiatief voor de maatschappij?
Maatschappelijke bijdrage in de praktijk
In het Rijk van Nijmegen hebben wij voor het netwerk RvN@ bij een aantal projecten de ‘sociaaleconomische footprint’ in kaart gebracht. Samen met de teams keken we óf en hoe de projecten toegevoegde waarde creëren in de regio. De ambitie is om innovatie en economische groei te stimuleren, mensen aan het werk te krijgen of meer studenten toegang tot het bedrijfsleven te geven, en tegelijkertijd de sociale samenleving in het Rijk van Nijmegen mee te laten profiteren.
Een van de projecten was ‘Duurzaam en gezond aan tafel’ van Diverzio. Dit project heeft sinds de oprichting veel gegevens en data verzameld om de effecten aan te tonen. Met onderstaande infographic hebben we het verhaal visueel vormgegeven.
Inzicht in en duidelijkheid over de maatschappelijke bijdrage brengt alle projecten verder. Met een eerste basis kunnen de projecten ook in de toekomst impact actualiseren en daarmee de stand van zaken evalueren. Ook kunnen zij zo hun toegevoegde waarde blijven monitoren.
Vivian Dekkers – Adviseur BeBright